Türbe üzerindeki kitabeye göre, yapı 12’nci yüzyılda yapılmıştır. Külliye, yapı olarak bahçeli, açık avluludur. Genel olarak “L” plan şemasında kesme taş malzemeyle yapılmıştır. Minare: avlunun doğu kısmındadır. 1956 yılında yapılmıştır. Cami: kuzeyden giriş yapılır. Harim mekanı kare plandadır ve kalın payelerle desteklenmiş çapraz tonozla örtülmüştür. Caminin mermer mihrap ve minberi yeni yapılmıştır. Türbe: Cami ibadet mekanının güney batı köşesinde, taş basamakla inilen ve kubbe ile örtülü, kare planlıdır. Burada Hz Muhammed’in ehli beytinden, Hz Hüseyin’e 13’ncü kuşaktan torun olan Molla Zeynelabidin mezarı vardır. Türbenin batı bitişiğinde ise, Zeynelabidin’in kız kardeşi Seyyidete Sitti Zeynep türbesi bulunur. Bu mezarlar kubbe ile örtülü, sanduka tipindedir. Üzerleri Arapça ayet yazılı yeşil örtüyle kapatılmıştır. Türbe kapısı üzerindeki Arapça kitabede yapının 1159 yılında inşa edildiği yazılıdır. Böylece külliye yapısı, 12’nci yüzyıla tarihlenir. Ayrıca Sitti Zeynep türbesinin cephesindeki başka bir onarım kitabesinde, 1821 tarihi okunur. Külliyenin batı kısmı, eskiden medrese iken günümüzde Kız Kuran kursu ve Türbe ziyaret mekanlarından oluşur. Bu bölümlerin batısında ise yeni abdest alma mekanları vardır. Avlunun kuzey kesimi bahçe ile çevrilmiştir. Avlunun batı köşesinde, abdest şadırvanı bulunur. Caminin doğu ve güney cephelerinde, büyük mezarlık alanı vardır. Doğu bitişiğindeki süslemeli taş sanduka tipli mezarlar, Tayyi aşireti şeyhlerine ait olup, 19’ncu yüzyıl geç Osmanlı dönemine tarihlenir. Diğer mezarlar ise günümüze aittir. Ayrıca Müze arşivinde bu mezarlıkla ilgili herhangi bir tescil kaydı yoktur. Zeynelabidin Camii külliyesinin doğu avlu cephesi bitişiğinde ise 4’ncü yüzyıla tarihlenen Mor Yakup Kilisesi yer alır.
Devamını Oku..
